De vermaarde reisbioscoop van Carl Welte uit Zuidlaren gaf tot aan de Tweede Wereldoorlog vele voorstellingen in het Noorden. Welte was de zoon van een kermisfamilie uit Duitsland en ging kort voor de eeuwwisseling (1900) in Nederland wonen. Hij vervoerde zijn reisbioscoop per paard en wagen. Toen hij later over iets meer kapitaal beschikte liet hij voor het vervoer van Welte’s Grand Cinematograph een speciaal schip bouwen: de “Lillie”. In 1912 bouwde Carl Welte zijn eerste vaste bioscoop in Hoogezand (zie: Provincie Groningen). De reizende bioscoop van Welte was jarenlang een vast beeld op de Zuidlaardermarkt. Tijdens de markt werden er doorlopende voorstellingen gegeven. Er werd meestal non-stop een Tarzan film gedraaid.
De Eerste Wereldoorlog was economisch gezien een slechte tijd voor de reisbioscoop. Ook de inkomsten van de bioscoop in Hoogezand vielen tegen. Waarschijnlijk is dat ook de reden geweest dat Welte zijn eerste vaste bioscoop verkocht aan de heer G.J. Milius. In 1922 overleed Carl Welte. De reisbioscoop werd voortgezet door zijn weduwe. Na haar dood nam hun zoon Carl Welte jr. de reisbioscoop tot 1940 over.
Welte’s Cinematograph reisbioscoop in het Openlucht Museum Arnhem. (Foto: Jan Mooibroek)
Na de Tweede Wereldoorlog begon Welte jr. een vaste bioscoop in Zuidlaren. Eerst in “De Gouden Leeuw” en later in “Hotel Van Es” vertoonde hij regelmatig films onder de naam “Witte Bioscoop”. Rond 1950 kocht hij een boerderij in het centrum van Zuidlaren. Hij verbouwde het voorste gedeelte tot een café-restaurant en de aangrenzende schuur werd verbouwd tot bioscoopzaal. “Welte’s Bioscoop” was een feit. Met name in de vijftiger en begin zestiger jaren draaide deze bioscoop voor uitverkochte zalen. Een oud inwoner van Zuidlaren merkte op dat er in het dorp niets anders te beleven viel: “Je ging of naar het café of naar de bios”. Het enige wat ik me nog van de bioscoop kan herinneren is dat de ingang aan de zijkant was en de houten stoeltjes in de zaal. Aan het eind van de zestiger jaren liepen de inkomsten terug. Het aantal voorstellingen werd teruggebracht en op een gegeven moment werd er helemaal geen film meer gedraaid. De stoelen werden verwijderd en de zaal werd gebruikt voor feesten en partijen.
Tegenwoordig een pizzeria, vroeger Welte’s bioscoop. Uiterst rechts is nog net de vroegere ingang van de bioscoop te zien. (Foto: website Ristorante Italiano Sapori )
De reisbioscoop van Carl Welte is gelukkig voor het nageslacht bewaard gebleven. Mevrouw Welte schonk dit stukje bioscoop en filmgeschiedenis aan het Openlucht Museum in Arnhem waar het af en toe wordt tentoongesteld. Eigenlijk hoorde er ook oorspronkelijk nog een cinemaorgel bij. Helaas is dat stukje bioscoopnostalgie aan de Amerikanen verkocht.
Het gebouw waarin de voormalige bioscoop gevestigd was staat nog steeds prominent in het centrum van Zuidlaren. Alleen worden er nu Italiaanse specialiteiten verkocht. Sinds 2002 is Ristorante Italiano Sapori de trotse eigenaar van het voormalige café-restaurant Welte.
Heeft u informatie, foto’s of herinneringen aan deze bioscoop? Stuur ons een e-mail.