Vrijwel elke zichzelf respecterende plaats had vroeger een bioscoop. Geen kleine zalen, maar grootse bioscopen waar gemakkelijk plaats was voor 400 tot 800 bezoekers. Ook op technisch gebied liepen deze theaters soms voor op de bioscopen in de grote steden. Zo werd de allereerste geluidsfilm in de provincie Groningen in het Luxor Theater in Stadskanaal vertoond. Een jaar voordat de stad Groningen geluidsfilms ging vertonen.
(Foto: Bioscooponderneming Abeln)
De bioscoopexploitanten van toen kwamen voort uit voormalige kermisexploitanten of eigenaren van reisbioscopen. De familie Hollemans, die bioscopen in Stadskanaal, Winschoten, Oude Pekela en Veendam exploiteerde, was oorspronkelijk kermisexploitant en bezocht met zijn draaimolen de kermissen in de provincie. De familie Abeln was eigenaar van Cinema Hollandia, een reisbioscoop, die voorstellingen gaf in diverse horecagelegenheden in Noord Nederland. Later opende ook deze familie “vaste” bioscopen in Klazienaveen, Emmer Compascuum en nam de exploitatie over van de bioscopen in Musselkanaal en Stadskanaal.
De meeste van deze bioscopen zijn verdwenen. Oorzaak: de opkomst van de televisie in de jaren zestig. Met veel pijn en moeite wisten sommige theaters het hoofd boven water te houden. Slechts 2 exploitanten, de families Hollemans en Abeln, hadden de euvele moed om in de jaren tachtig nog eens flink te investeren om nieuwe theaters te bouwen: Hollywood in Winschoten en Smoky in Stadskanaal. Anno 2005 is de familie Abeln nog steeds actief in de bioscoopwereld, de familie Hollemans is na bijna 80 jaar bioscopen te hebben geëxploiteerd, gestopt. Dit is het verhaal van draaimolens en bioscopen, van vergane glorie tot hedendaagse service bioscoop…