Net zoals vele andere steden maakte ook Assen kennis met het medium film op kermissen en jaarmarkten. Terwijl in plaatsen als Groningen, die in 1909 zijn eerste vaste bioscoop opende en Emmen die in 1911 zijn eerste echte bioscoop kreeg, moest Assen nog tot 1917 wachten tot het Apollo Theater aan de Noordersingel zijn deuren opende. Aan de wieg van deze eerste bioscoop van Assen stond de familie Thedinga.
Het Apollo Theater rond 1955 – (Foto collectie Sj.Zandstra, Buinerveen).
Het Apollo theater was voor die tijd een uiterst moderne bioscoop welke meteen van begin af aan goed door het Asser publiek werd bezocht. Film stond nog in de kinderschoenen en alles wat bewoog vond men in die tijd prachtig. Een explicateur vertelde het verhaal en de film werd muzikaal begeleid door een pianist of bij een bijzondere productie door een klein orkestje. Ook de overgang naar de geluidsfilm rond 1930 zorgde voor een flinke toeloop in het theater. In de loop der jaren heeft het theater enkele gedaanteverwisselingen ondergaan maar in de jaren zeventig was er geen geld meer om in het theater te investeren. Het theater kwam in verval. Het Dagblad van het Noorden schreef in januari 1988: “Ontbrekende neonletters op de gevel, gebarsten ruiten en vuile vitrines wekten niet de indruk dat er binnen nog plezier te beleven viel”. Enkele maanden later werd het theater definitief gesloten.
Het Apollo theater in verval. (Foto: NvhN)
Op vrijdag 6 november 1953 werd de tweede bioscoop in Assen geopend: het Diana theater aan de Brinkstraat, welke ontworpen werd door het architectenbureau Corn. Nap en G.J.P. van Ede uit Arnhem. Ook deze bioscoop werd door de familie Thedinga geëxploiteerd. De bioscoop werd gebouwd op de vroegere gewelven van Wolthekkers zalencentrum Drenthina. De bioscoop was een vroeg voorbeeld van de nieuwe gedurfde vormgeving welke in het begin van de jaren vijftig opgang maakte. Voor het bioscoopgebouw was destijds zelfs belangstelling van de Technische Hogeschool in Delft. Voor de naam Diana werd gekozen omdat het de tweelingzuster is van Apollo en tevens beschermvrouwe is van de kuisheid. (Bron: Asser Historisch Tijdschrift). De eerste film die in het nieuwe theater vertoond werd was “Moulin Rouge” van John Huston met Zsa Zsa Gabor en José Ferrer. Het theater kende in tegenstelling tot het Apollo theater geen balkon, maar had alleen een zaal welke plaats bood aan ruim 400 bezoekers.
Diana Theater in 1953 – (Foto collectie Sj.Zandstra, Buinerveen).
Dhr. Zandstra, die van 1953 tot 1959 operateur in het Diana Theater was, herinnert zich in een artikel in het Asser Historisch Tijdschrift (maart 1991) hoe er in de theaters gewerkt werd: “In het voorprogramma draaide, zoals overal in Nederland, het Polygoon Journaal met de stem van Philip Bloemendaal. Voor de beide bioscopen was slechts één set films beschikbaar. De afspraak was daarom dat ‘Diana’ begon met het Nederlandse nieuws en ‘Apollo’ met het Wereldnieuws. Was dat afgelopen dan was het mijn taak om zo snel mogelijk de film, los op de spoel, om te ruilen. Dat ging met een rotgang over het grasveld op de hoek bij het gerechtsgebouw naar ‘Apollo’; daar de trap op, film ruilen en zo snel mogelijk terug. Want duurden de reclamefilmpjes en de voorfilms kort dan redde je het net om aansluitend de andere spoel te vertonen. Waren de voorfilms langer dan kon je het rustig aan doen. Regende het dan moest de film ook nog in een kist. Dit ging allemaal buiten de waarneming van het publiek om. En lukte het in tijd niet dan draaide je tussendoor het zaallicht even op.”
Openingsadvertentie Diana Theater in 1953 –
(Collectie Martin Hiemink, Assen).
Van het Diana theater herinner ik me nog de ingang. In het midden van de hal hing een grote spiegel met daarvoor een halfrond, in het rood uitgevoerd zitje. Gek, dat dit soort dingen je bijblijven. Toen ik er in 1988 was werd de Diana bioscoop net verbouwd tot service bioscoop en werd het theater opgedeeld in 2 zalen. Uitgevoerd in rood pluche met rode voorgordijnen deden de nieuwe zalen warm en knus aan. Veel geholpen heeft het allemaal niet. Drie jaar na de verbouwing was er sprake van een naderende sluiting van het bioscooptheater.
De belastingdienst slaat toe, het trieste einde van een bioscoop.
(Advertentie uit Nieuwsblad van het Noorden)
Plannen voor een nieuwe bioscoop heeft de kleinzoon van de grondlegger van het bedrijf, de heer Gerhard J. Thedinga, wel gehad maar kreeg naar zijn zeggen van de gemeente Assen geen medewerking bij het zoeken naar een geschikte bouwplek. In het interview “Dreigende impasse rond bioscopen in Assen” in het Dagblad van het Noorden lezen we: “Als ik geen medewerking krijg, dan ga ik uit Assen weg”, aldus de heer Thedinga. Gesprekken tussen de gemeente en de bioscoopexploitant liepen op niets uit. Diana sloot in de zomer van 1992 definitief haar deuren en het inventaris werd verkocht.
Het bioscoopgebouw Diana staat er nog steeds, alleen worden er nu geen films meer vertoond. In het pand zit tegenwoordig een theatercafé waar de jeugd swingend en dansend uit zijn dak kan gaan.
Bron: bij het maken van het verhaal over Apollo en Diane is gebruik gemaakt van fragmenten uit: Martin Hiemink, “De operateur van Diana”, uit het Asser Historisch Tijdschrift, Assen, maart 1991.