Bioscopen wisten al snel hoe men extra inkomsten kon genereren. Reclamedia’s van de plaatselijke middenstand was zo’n idee. Destijds waren deze dia’s vervaardigd van glas en 8 x 8 cm groot. Ze werden vertoond door ze handmatig in te voeren op een speciale koolspits (of booglamp) projector. Plaatje voor plaatje (en minimaal 8 seconden laten staan!) werden ze in de houder van de projector gestopt. Meestal waren de voorlaatste dia’s “Geef een bioscoopbon voor een avondje uit” en “Samen naar de film, ja gezellig” gevolgd door de slotdia van de maatschappij die de dia’s vervaardigde. In de provincie Groningen was dat Actief Film, maar bijna elke bioscoop in Nederland had wel zijn eigen leverancier van dia’s.
Diaplaatje “Verboden te Roken” welke altijd aan het begin van de voorstelling werd vertoond.
Wat schrijft het Handboek voor Bioscooptechniek uit de jaren zestig hier over: “Voor zogenaamde diapositief-projectie wordt een transparante afbeelding op de daarvoor bestemde plaats in een projectielantaarn geschoven. Een sterke lichtbron werpt een bundel licht op het diapositief. Via het diapositief en de projectielens (het objectief) wordt nu een vergroot, omgekeerd beeld van het diapositief op het projectiescherm gevormd. Om het geprojecteerde beeld in de juiste stand te kunnen zien is het dus noodzakelijk het diapositief omgekeerd in de projectielantaarn te steken.”
Diaplaatje van Verkade
Reclamefilms waren er ook al snel te zien. Deze leverden meer geld op dan de dia’s. Een voorbeeld dat de adverteerders ook wel wisten hoe ze hun product moesten aanprijzen was de North State Man. Dit was een man die in de donkere bioscoopzaal plotseling met een lamp op het aanwezige publiek scheen. Wanneer de desbetreffende persoon toevallig een pakje North State sigaretten bij zich had, dan kreeg hij of zij geschenken die voor die tijd erg waardevol waren, zoals ringen, camera’s etc.
Niet alleen het sigarettenmerk North State werkte met dit soort reklame. Eind jaren vijftig was er de Kleenex Dame die gratis tissues uitdeelde aan de bioscoopbezoekers om de tranen aan het einde van de vertoonde film te kunnen drogen.
Sigarettenreclame werden vroeger ook al veel in de bioscoop vertoond. Wie kent nog de slogan van het inmiddels verdwenen sigarettenmerk Chief Whip? Juist: “Chief Whip op ieders lip!”. “Even tijd voor een Caravellis” was ook zo’n bekende slagzin. Onder deze titel draaide in alle bioscopen een reclamefilm met elke week weer opnieuw een ander "verhaal".
North State cigarettes waarvoor in de bioscoop reclame werd gemaakt. Als de bezoeker een pakje North States kon laten zien kreeg hij of zij een prijs overhandigd.
Beroemd zijn ook de reclamefilms van Grolsch die gemaakt werden door fotograaf Paul Huf. Wie kent niet de muziek en de slogan “Vakmanschap is meesterschap”? Ware meesterwerkjes waren het. Ook de filmpjes van Pall Mall (“Rook met plezier, leef met plezier”) en Peter Stuyvesant (“U geniet zoveel meer”) lieten ons onbekende stukjes van de wereld zien en waren stuk voor stuk fraai gefilmde producties. Ook deze filmpjes werden door Paul Huf vervaardigd. Vooral door het gebruik van CinemaScope (breedbeeld projectie) vielen deze filmpjes op. Ook bekend zijn de Drum commercials met de gebroeders Lutz uit die tijd met de slogan “Meneer, mag ik een Drum van u draaien?”. “Gaat uw gang, er zitten er toch 40 in!”.
Een reclamefilm die ik me nog bijzonder herinner is de eerste reclamefilm van de Centraal Beheer verzekeringsmaatschappij in de jaren tachtig. In het voorprogramma werd een trailer (een “binnenkort in dit theater” filmpje) aangekondigd waarin een fraaie dame een striptease ten beste gaf. Terwijl ze zich langzaam uitkleedde werd de spanning opgevoerd. Net op het cruciale moment, de dame wilde zich net omdraaien om haar borsten te laten zien, scheurde de film. Je zag zelfs een brandvlek op het doek verschijnen, daarna compleet wit beeld. Tumult in de zaal, er werd gefloten en gejoeld en mensen liepen de zaal uit om het personeel te waarschuwen dat de film gebroken was. Ongeveer 6 seconden later kwam in het witte beeld de tekst: “Even Apeldoorn bellen…”. Een gegarandeerde klapper in de bioscoop, men was er tussen genomen, gelach, ja zelfs applaus viel dit filmpje ten deel. De allerleukste grap heeft het publiek echter nooit gezien. Na twee weken, deze filmpjes liepen een maand lang, kregen de operateurs van de theaters een brief van Centraal Beheer met daarin een beeldje van de commercial waarin de vrouw wel de borsten liet zien. De begeleidende tekst: “Wat uw publiek nooit krijgt te zien…”.