Het bioscoopjournaal

 

Toen de televisie nog in de kinderschoenen stond was de enige manier om nieuwsbeelden te zien in de bioscoop. Vrijwel alle bioscopen vertoonden een journaal. In Nederland rouleerden o.a. het Fox Movietone News en “De Wereld van Week tot Week” (met de stem van Wim Povel) en natuurlijk het overbekende Polygoon Neerlands Nieuws en Polygoon Profilti Wereldnieuws (beiden met de bekende stem van wijlen Philip Bloemendal).

Onder het grote publiek werd Polygoon bekend vanaf 1924 met het bioscoopjournaal Hollandsch Nieuws, dat eerst tweewekelijks en vanaf begin jaren dertig wekelijks in de bioscoop te zien was. ”Waar wij niet zijn, is niets te doen”, luidde het toenmalige motto van Polygoon die Stad en Land afreisden om al het nieuws voor hun camera te krijgen. Eerst zonder geluid (in de stomme film periode) later ook met geluid (“Polygoon spant de kroon en geeft de toon!”).

Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloot Polygoon een contract met de Duitse staatsmaatschappijen Tobis en UFA die ook een wekelijkse bioscoopjournaal produceerden. Het “Hollandsch Nieuws” werd toen onder de naam “Tobis Nederlandsch Nieuws” op het witte doek gebracht. Vanwege materiaal schaarste werd het Duitse en Nederlandse journaal in 1944 samengevoegd tot één journaal.

Polygoon Neerlands Nieuws logo welke tot in de jaren zestig werd gebruikt. 

De begin tune van het Neerlands nieuws tot de zeventiger jaren: klik hier

De eind tune van het Neerlands nieuws tot de zeventiger jaren: klik hier

De begin tune van het Neerlands nieuws in de jaren zeventig: klik hier

De eind tune van het Neerlands nieuws in de jaren zeventig: klik hier

Na de oorlog kreeg het bioscoopjournaal een nieuwe naam: Polygoon Neerlands Nieuws en er kwam ook een buitenlands nieuws journaal bij: Polygoon Profilti Wereldnieuws. Meer dan 400 bioscopen in Nederland begonnen elke voorstelling met de tune van “Ik heb u lief mijn Nederland” waarna het voorgordijn openschoof en de omtrek van Nederland, waar de lens van de Polygoon camera in draaide, op het doek werd geprojecteerd.
In 1946 kwam Philip Bloemendal Polygoon versterken. Hij werkte er als redacteur, hoofdredacteur en directeur. Bloemendal begon zijn carrière kort na de oorlog als nieuwslezer bij het toenmalige "Radio Herrijzend Nederland". Hij werd al snel Mister Polygoon genoemd vanwege zijn onmiskenbaar stemgeluid in het journaal. Als maker van reportages over grote evenementen, koninklijke hoogtijdagen, beurzen, sportwedstrijden en politieke gebeurtenissen, begeleidde zijn stem de wederopbouw van Nederland. “Het commentaar van Bloemendal blonk uit door positivisme. Meer dan een miljoen Nederlanders in ruim 400 bioscopen luisterden elke week naar de stem die het commentaar van Neêrlands Nieuws van Polygoon verzorgde. Zijn commentaar kende geen lange zinnen, overdaad aan bijvoeglijke naamwoorden, overbodige mededelingen en vreemde uitdrukkingen. Sensatie, propaganda, kwetsen en ontoegankelijkheid waren uit den boze: Bloemendal was voor iedereen.” (Bron: De Volkskrant). Philip Bloemendal is op 22 februari 1999 overleden.

Het Polygoon journaal was een samenvoeging van het Polygoon Neerlands en Polygoon Profilti Wereldnieuws (jaren 70 tot aan het einde in 1987).

Bekijk hier de leaders van het Neerlands nieuws (Realplayer nodig): klik hier

Bekijk hier de leaders van het Wereld nieuws (Realplayer nodig): klik hier

In de journaals was er natuurlijk veel aandacht voor het Koninklijk Huis. Elke gebeurtenis werd breed uitgemeten in beeld gebracht en als er iets heel speciaals gebeurde werd er een speciaal programma vertoond.
Dergelijke programma’s van ongeveer 45 minuten werden door Polygoon speciaal vervaardigd en door vrijwel elke bioscoop in Nederland vertoond. Zo vertoonde het Studio theater in Groningen rond februari 1967 iedere middag om 2, 3 en 4 uur: “..en Margriet is de bruid, een uitvoerig en exclusief filmverslag van de feestelijke bruidsdagen en de huwelijksplechtigheden in Den Haag”. De belangstelling voor deze programma’s was zo groot dat prolongatie vaak noodzakelijk was.
 

Programma Studio Theater Groningen met aankondiging van “…en Margriet is de bruid”.

Dat de polygoon journaals grote indruk op de mensen hebben gemaakt blijkt uit een passage van Yvonne Keuls uit een column die ze schreef voor de Pathé Tribune, het voormalige personeelsblad van Pathé Nederland. “Mijn moeder was een nieuwsgierig mens. Ze wilde gewoon weten wat er in de wereld gebeurde en ze dacht dat ik ook wel zo in elkaar zou zitten. En daarom stapten mijn moeder en ik iedere woensdagmiddag in lijn 3 en gingen we naar de doorlopende voorstellingen in de Cineac. Inderdaad stond er voor de kassa altijd een lange rij. Maar dat hinderde niet, want we schoven langs de vitrines, die vol hingen met foto’s van Betty Boop, Popeye (want natuurlijk was er een tekenfilm) en het nieuws. Binnen werden de beelden begeleid door de opgewekte stem van Philip Bloemendal. Er waren altijd overstromingen, altijd bootjes die in de straten dobberden. “Maar gelukkig konden zij op tijd worden gered”, zei Philip Bloemendal. Er was altijd ergens droogte, brand, een orkaan of honger. “Men is begonnen met een inzamelingsactie”, zei Philip Bloemendal. O ja, als ik zijn stem hoorde wist ik dat alles weer in orde kwam.”.

In 1987 werd het laatste bioscoopjournaal in de Nederlandse bioscopen vertoond.

Reageren niet mogelijk...